Kategoria: Sprawozdania z kadencji 2011-2015
Odsłon: 1138

POSIEDZENIE KOMITETU NAUK PRAWNYCH PAN

(WARSZAWA, 22 III 2012)

 

Posiedzenie Komitetu Nauk Prawnych PAN otworzył jego przewodniczący, prof. M. Wyrzykowski. Minutą ciszy członkowie Komitetu uczcili pamięć zmarłego 18 II 2012 Profesora Janusza Borkowskiego, wybitnego teoretyka prawa administracyjnego, członka Komitetu, sędziego Naczelnego Sądu Administracyjnego w stanie spoczynku, oraz zmarłego 13 III 2012 wybitnego konstytucjonalisty, Profesora Wojciecha Sokolewicza.

Przewodniczący KNP zreferował ustalenia Prezydium, które następnie stały się podstawą stanowiska Komitetu z 10 II 2012 w przedmiocie list prawniczych, czasopism naukowych i punktowej ich oceny. Otwarta pozostaje debata nad oceną parametryczną jednostek naukowych oraz efektów badań w zakresie nauk prawnych.

Przyjęto następujący porządek posiedzenia: a) omówienie kierunków i programu działania KNP (prof. M. Wyrzykowski); b) przyjęcie regulaminu działania KNP (prof. A. Szmyt); c) dyskusja nad funkcjonalnością i kierunkami zmian systemu wyborczego do KNP (prof. M. Zubik).

Punktem wyjścia dyskusji o kierunku działania Komitetu były ustawowe zadania komitetów naukowych PAN, określone w art. 36 ust. 1 ustawy z 30 IV 2010 o Polskiej Akademii Nauk. Komitet Nauk Prawnych powinien analizować istotne problemy nauki prawa, organizować debatę o stanie poszczególnych dyscyplin prawniczych i potrzebie zmian w tym zakresie, aktywnie uczestniczyć w dyskusji o jakości, kierunkach stosowania i stanowienia prawa oraz zabierać głos w sprawach ważnych z perspektywy środowiska prawniczego. W tym kontekście istotne miejsce w działalności KNP powinno zajmować wspieranie młodych pracowników nauki.

Mając na uwadze ustawowo określone zadania Komitetu, Przewodniczący KNP zaproponował plan działań w latach 2012–2013, obejmujący: a) debatę nad założeniami reformy prawa karnego materialnego i procedury karnej; b) organizację seminarium naukowego o istocie ekspertyz i roli ekspertów oraz ich odpowiedzialności w procesie stanowienia i stosowania prawa; c) ocenę stanu nauki prawa karnego; d) ocenę stanu nauki prawa pracy; e) analizę praktyki stosowania oraz skutków aktów ustawowych regulujących szkolnictwo wyższe, działalność PAN oraz nadawanie stopni i tytułów naukowych. W planie działań zaproponowano ponadto włączenie KNP w dyskusję o prawnych granicach swobody działalności gospodarczej oraz roli i zadań prawa w ponowoczesnym społeczeństwie informacyjnym. Kadencję Komitetu powinna zamykać konferencja podsumowująca jego działalność, ze szczególnym uwzględnieniem zmian w zakresie stanu nauki prawa, jakie dokonały się w latach 2011–2014.

W dyskusji wskazywano, że merytorycznie konieczne i operatywne jest podjęcie współpracy ze specjalistami w ramach poszczególnych dziedzin prawniczych, w szczególności z ekspertami z zakresu prawa i procesu karnego (prof. B. Banaszak, prof. M. Filar, prof. E. Łętowska, prof. M. Płatek, prof. A. Szmyt). Podkreślano ponadto znaczenie wysokiej efektywności przekazu internetowego oraz transmisji obrad za pośrednictwem stron WWW (prof. J. Ciapała). Realizacja proponowanych zadań powinna wzmocnić pozycję i prestiż KNP zarówno przez zwiększenie jego oddziaływania społecznego, jak i wpływanie na proces decyzyjny organów władzy publicznej (prof. A. Zieliński). Do udziału w posiedzeniach Komitetu, zwłaszcza odnoszących się do planowanych reform prawa, KNP powinien zapraszać przedstawicieli Krajowej Rady Sądownictwa oraz reprezentantów organów prawniczych samorządów (prof. L. Kubicki).

Przedstawiając projekt Regulaminu Komitetu, prof. A. Szmyt omówił podstawy prawne oraz procedurę opracowania projektu. W wyniku dyskusji przygotowującej posiedzenie Komitetu, która odbyła się drogą elektroniczną, oraz dyskusji na posiedzeniu plenarnym przyjęto, że posiedzenia Prezydium będą odbywały się stosownie do potrzeb KNP, a posiedzenia plenarne Komitetu powinny odbywać się co najmniej trzy razy w roku. Uregulowano ponadto status wiceprzewodniczących oraz kompetencje przewodniczącego do ustalenia projektu porządku obrad Komitetu i Prezydium. Wprowadzono też regułę zastępowania przewodniczącego przez jednego z wiceprzewodniczących oraz – budzący wątpliwości (prof. M. Zubik) – przepis umożliwiający zarządzenie głosowania z wykorzystaniem poczty elektronicznej w sprawach niecierpiących zwłoki. Komitet przyjął regulamin przy dwóch głosach wstrzymujących.

Prof. M. Zubik omówił podstawy prawne oraz dotychczasową praktykę stosowania procedury wyborczej do KNP na tle innych regulacji wyborczych do kolegialnych organów w obszarze szkolnictwa wyższego i nauki. Szczegóły techniczne oraz organizacyjne wyborów do Komitetu scharakteryzował dr P. Kamela. Podkreślono, że procedura wyborcza jest pochodną zadań Komitetu i powinna odzwierciedlać jego kolegialny oraz naukowy charakter. Konieczne jest zatem zachowanie jej elastyczności, bez konieczności określania reguł w formie ustawowej, oraz ustosunkowanie się do bezpośredniej formuły wyborów. Podstawowym problemem jest jednak aktywizacja i zaangażowanie środowiska naukowego w procedurę wyborczą. Wprowadzenie oraz dyskusja wskazały na niewydolność procedury wyborczej. Wyrażono zatem pogląd o potrzebie przygotowania szczegółowego raportu i zwołania odrębnego posiedzenia w celu dokonania niezbędnych zmian (prof. E. Łętowska, prof. S. Wronkowska-Jaśkiewicz). Komitet przyjął ramowe ustalenia w tym względzie.

 

Michał Ziółkowski

Sprawozdanie zostało opublikowane na łamach miesięcznika "Państwo i Prawo" wydawanego przez Wolters Kluwer Polska.