POSIEDZENIE KOMITETU NAUK PRAWNYCH

(Warszawa, 13.06.2019 r.)

Posiedzenie Komitetu Nauk Prawnych PAN, któremu przewodniczył prof. M. Zubik, poświęcone zostało dyskusji na temat specyfiki uniwersyteckiego nauczania prawa. Wstęp do dyskusji wygłosił prof. dr hab. Hubert Izdebski (SWPS). Prelegent uznał za największą trudność dla dydaktyków prawa obowiązek nauczania prawa w sposób praktyczny i jednocześnie ogólnoakademicki. Przypomniał, że studia prawnicze w Polsce nauczane są jako jednolite studia magisterskie. Rozwiązanie takie uznał za właściwe ze względu na specyfikę prawa jako dziedziny wiedzy. Prelegent za pożyteczne uznał współdziałanie uniwersyteckich wydziałów prawniczych na rzecz opracowania przez nich wiążących standardów nauczania prawa. Pozytywnie ocenił również podejmowanie wspólnych inicjatyw przez jednostki naukowe w ramach istniejącego już systemu organizacji procesu nauczania. Za kluczowe przy tym uznał promowanie na wszystkich jednostkach naukowych dobrych praktyk dydaktycznych. Prelegent odniósł się również do edukacji prawniczej na poziomie studiów doktoranckich. Przypomniał, że studia doktoranckie należy rozpatrywać w trzech aspektach. Po pierwsze, studia doktoranckie prowadzą do uzyskania pierwszego stopnia naukowego i wejścia do świata nauki. Po drugie, dowód posiadania najwyższych kwalifikacji w europejskim systemie porównywania kwalifikacji dla celów zawodowych. Po trzecie, są efektem kształcenia na trzecim poziomie w systemie bolońskim.

W dyskusji zauważono, że studenci studiów magisterskich ze względu na swój młody wiek potrzebują wzmożonej opieki dydaktycznej, która pozwoli lepiej dopasować im się do potrzeb rynku prawniczego jak i naukowego świata prawniczego. Podniesiono również, że w USA studenci prawa rozpoczynają studia prawnicze później i to już po odbyciu najczęściej ukierunkowanych zajęć przygotowujących do rozpoczęcia nauki w ramach uniwersytetu. W dobie stale rosnącej liczby nadawanych stopni doktorskich, konieczne stało się stworzenie mechanizmów determinujących wartość stopnia doktora. Ocenę tę najłatwiej dokonać przez pryzmat jednostki nadającej stopień doktorski, promotora pracy doktorskiej jak i jej recenzentów (prof. E. Łętowska, prof. J. Pisuliński, prof. K. Osajda). Podkreślono, że prawie połowa absolwentów studiów prawniczych nie decyduje się na podjęcie zawodu prawniczego (prof. J. Pisuliński). W dyskusji odniesiono się również do instytucji nowo powstałych szkół doktorskich. Podnoszono także wątpliwości odnośnie do ilości obowiązków sprawozdawczych niebędących bezpośrednio związanych z procesem edukacji doktorskiej (prof. R. Grzeszczak, prof. M. Zubik). Obowiązki takie w ocenie osób biorących udział w dyskusji wychodzą coraz bardziej na pierwszy plan, przysłaniając jednocześnie misję dydaktyczną i rozwój naukowy doktorantów.

W podsumowaniu dyskusji prof. H. Izdebski zwrócił uwagę na trudność w łączeniu akademickiego i praktycznego profilu nauczania prawa. Wyraził nadzieję na opracowanie wysokich standardów procesu nauczania prawa przez uniwersyteckie wydziały prawnicze. Prelegent podkreślił również możliwość wprowadzania zmian w uniwersyteckim procesie nauczania prawa niezależnie od prac rządowych, w ramach już istniejących regulacji dotyczących procesu nauczania prawa.

Eryk Gołębiowski

Sprawozdanie opublikowano na łamach miesięcznika „Państwo i Prawo” (nr 11/2019), wydawanego przez Wolters Kluwer Polska.