Uchwała Komitetu Nauk Prawnych PAN
UCHWAŁA NR 2/2017
KOMITETU NAUK PRAWNYCH POLSKIEJ AKADEMII NAUK
Z DNIA 21 LIPCA 2017 R.
Na podstawie § 1 ust. 2 pkt 5 w związku z § 5 Regulaminu Komitetu Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk, stanowiącego załącznik do Uchwały nr 1/2012 Komitetu Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk z dnia 22 marca 2012 r. w sprawie regulaminu Komitetu Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk, Komitet Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk uchwala, co następuje:
Komitet Nauk Prawnych PAN kilkakrotnie już zabierał głos w sprawach, które dotyczą podstaw funkcjonowania rządów prawa w Polsce. Zwracał uwagę na niebezpieczeństwa związane z naruszaniem norm, zasad i wartości chronionych konstytucyjnie.
Obecnie procedowane są ustawy ingerujące w ustrojowe podstawy funkcjonowania organów władzy sądowniczej (ustawa o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa oraz niektórych innych ustaw; ustawa o zmianie ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych oraz niektórych innych ustaw, ustawa o Sądzie Najwyższym).
Jednoznacznie należy podkreślić – ustrój państwa oparty jest na podziale i równowadze władz. Zarazem Konstytucja RP zapewnia władzy sądowniczej odrębność i niezależność od innych władz (art. 173).
Niewątpliwie każde państwo musi mieć swoje mechanizmy, które zapewnią mu zdolność do dokonywania koniecznych reform, poprawy sprawności jego działania czy dostosowania się do cywilizacyjnych wyzwań. Zmiany prawne, szczególnie w sferze ustrojowej, muszą wszakże dokonywać się w zgodzie z postanowieniami Konstytucji RP – po dojrzałym namyśle oraz z zachowaniem wszystkich reguł demokratyzmu przy stanowieniu prawa. Służyć mają bowiem dobru wspólnemu – wszystkim obywatelom, zachowując pokój społeczny!
Przestrzegamy jednocześnie wszystkich, na których ciąży szczególny obowiązek troski o dobro wspólne ze względu na powierzoną im władzę w państwie, że naruszanie tychże zasad – jak uczy historia – najczęściej ostatecznie obraca się przeciwko samym obywatelom oraz niszczy podstawy kultury prawnej.
W głosowaniu wzięło udział 22 członków KNP PAN. Uchwałę przyjęto jednomyślnie.
Stanowisko Komitetu Nauk Prawnych PAN
Komitet Nauk Prawnych PAN wyraża poparcie dla stanowiska zajętego przez dziekanów uniwersyteckich wydziałów prawa w piśmie z 17 lipca 2017 r. w sprawie poselskiego projektu ustawy o Sądzie Najwyższym wniesionego do Sejmu w dniu 12 lipca 2017 r. (druk nr 1727/VIII kadencja).
Stanowisko to jest dostępne m.in. na stronie:
Uchwała Komitetu Nauk Prawnych PAN
UCHWAŁA NR 1/2017
KOMITETU NAUK PRAWNYCH POLSKIEJ AKADEMII NAUK
Z DNIA 2 MARCA 2017 R.
Na podstawie § 1 ust. 2 pkt 5 w związku z § 5 Regulaminu Komitetu Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk, stanowiącego załącznik do Uchwały nr 1/2012 Komitetu Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk z dnia 22 marca 2012 r. w sprawie regulaminu Komitetu Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk, Komitet Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk uchwala, co następuje:
STANOWISKO
Komitetu Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk
z dnia 2 marca 2017 r.
Jesteśmy obywatelami, których charakteryzuje głębokie zaangażowanie w sprawy społeczne. Dlatego czujemy się w obowiązku kolejny raz zabrać głos w sprawie aktualnej sytuacji w kraju. Poprzednio Komitet Nauk Prawnych PAN wyraził swoje zdanie w uchwale nr 1/2015 Komitetu Nauk Prawnych PAN z dnia 26 listopada 2015 r. Nie możemy milczeć, gdy arbitralnie zmieniany jest ustrój, niszczone są instytucje państwa i gdy z pogardą traktuje się środowisko prawnicze. Milczenie mogłoby zostać odczytane jako brak zainteresowania lub – co gorsza – jako aprobata dla poczynań tych, którzy lekceważą reguły obowiązującego prawa. Społeczeństwo polskie przeżywa trudny okres. Podziały społeczne pogłębiają się z każdym dniem, a ich zlikwidowanie będzie zadaniem, z którym przyjdzie się mierzyć wielu pokoleniom Polaków. W poczuciu odpowiedzialności i nadziei na dialog apelujemy o:
– upowszechnianie rzetelnej wiedzy prawniczej. Niewiedza i manipulacje prowadzą nie tylko do pojedynczych naruszeń obowiązującego prawa, ale tworząc wyłom w systemie, godzą w wiele osób, w tym także i tych, którzy to prawo łamią;
– posługiwanie się prawem wyłącznie jako narzędziem do działania na rzecz dobra wspólnego, w społeczeństwie złożonym nie tylko z tych, którzy tworzą statystyczne większości;
– poszanowanie litery i ducha Konstytucji RP, podstawy ustroju niepodległej Polski, przyjętej w referendum powszechnym, a więc przez suwerena;
– realizację wszelkich celów politycznych z poszanowaniem wolności i praw jednostki oraz zasad demokratycznego państwa prawa;
– rezygnację z dezawuowania wszelkich autorytetów, nie tylko osób, ale i wartości ogólnych: wiedzy i wykształcenia. Krótkotrwałym korzyściom politycznym w dłuższej perspektywie towarzyszą tu ogromne szkody społeczne i nieuchronne obniżanie autorytetu i zaufania do wszelkiej władzy;
– zaprzestanie posługiwania się w wypowiedziach publicznych językiem stygmatyzującym, uniemożliwiającym jakiekolwiek porozumienie, odzierającym adwersarzy z godności;
– zaprzestanie przedkładania krótkotrwałego sukcesu medialnego nad merytoryczną dyskusję jako nie odpowiadającego powadze dyskursu i obniżającego pozycję dyskutantów;
– nieposługiwanie się dezinformacją jako prowadzącą do dezorientacji społeczeństwa i niszczenia społeczeństwa obywatelskiego;
– nieodwoływanie się do resentymentów, odnawiania starych podziałów społecznych, dzielenia ludzi według arbitralnie wybranych kryteriów, ponieważ nosi to wszelkie znamiona manipulacji i nie odpowiada standardom dobrze prowadzonej działalności publicznej.
Żywiąc głębokie przekonanie, że tylko realizacja powyższych postulatów stanowić może punkt wyjścia do uzdrowienia obecnej sytuacji, deklarujemy również gotowość do współdziałania ze wszystkimi, którzy kierując się dobrą wolą, pragną poszanowania wolności człowieka oraz zasad wyrażonych w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.
prof. dr hab. Ewa Bagińska
zastępca przewodniczącego Komitetu Nauk Prawnych PAN
W części posiedzenia poświęconej stanowisku wzięło udział 18 członków KNP PAN. Stanowisko przyjęto jednomyślnie.